Türkiye'de Konut Projelerinde Sosyoekonomik Değişimlerin Etkisi
Türkiye'de sosyoekonomik değişimler, konut projelerinde önemli etkilere yol açtı. Boşanmaların artması ve alım gücünün azalması, daire büyüklüklerini küçültüyor. Müstakil evlere olan talep artıyor.
Türkiye'de Konut Projelerinde Sosyoekonomik Değişimlerin Etkisi
Türkiye’de sosyoekonomik değişimler, konut projelerinde önemli etkilere yol açtı. Alım gücünün azalması, boşanmaların artması ve üniversite öğrencilerinin daha küçük evlere olan talebi, konut metrekarelerini son 18 yılda 31 metrekare düşürdü. Hanelerde ortalama kişi sayısı 4 kişiden 3’e düşerken, daire büyüklükleri de 127’den 96 metrekareye geriledi. 2023 yılında boşanmalar 173 bin 342 iken, 2024’te 187 bin 343’e çıktı. Boşanma hızı 2,03’ten 2,19’a yükseldi.
Boşanma ve Daire Büyüklükleri
İstanbul Gayrimenkul Değerleme (İGD) çalışmasına göre, 2021 yılında ortalama 112,4 metrekare olan daire büyüklükleri, 2023 yılında 97,8 metrekareye, 2024 yılında ise 96,4’e geriledi. Böylelikle son 4 yılda daireler ortalama 16 metrekare küçüldü. Boşanma oranlarının artması, tek kişilik dairelere olan talebi artırdı. Bu durum, konut pazarında önemli bir değişim yarattı.
Hanelerdeki kişi sayısının azalması, konut talebini etkiledi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, hanelerin ortalama büyüklüğü 4 kişiden 3 kişiye düştü. Bu değişim, dairelerin daha küçük metrekarelerde inşa edilmesine neden oldu. Boşanma oranlarının artması, konut pazarında farklı dinamikler oluşturdu.
Müstakil Evlerin Artan Talebi
Apartman daireleri son 18 yılda yaklaşık 31 metrekare küçülmesine karşın, müstakil evlerde 43 metrekare artış görüldü. Müstakil evlerin büyüklüğü 169 metrekareden 212 metrekareye çıktı. Tüketicilerin arsadan ev sahipliğine yönelmesi, müstakil yapılara olan talebi artırdı. Bu durum, konut pazarında önemli bir değişim yarattı.
Sektör temsilcileri, gelir dağılımındaki bozulma ve yükselen maliyetler nedeniyle daire metrekarelerinin daha da küçülebileceğini öngörüyor. Müstakil evlerin artan talebi, konut pazarında yeni bir trend oluşturdu. Bu değişim, tüketicilerin tercihlerinde önemli bir rol oynadı.
Gelir Dağılımındaki Bozulma
İstanbul Gayrimenkul Değerleme Kurucu Ortak Ahmet Büyükduman, ortalama hane halkı büyüklüğünün 4’ten 3 kişiye gerilediğini belirtti. Daire büyüklüğündeki değişim, hane halkının küçülmesiyle açıklanamaz. Konuta erişimin güçleşmesi, geliştiricileri daha küçük konut üretimine yönlendirmiştir. Bu durum, konut pazarında önemli bir değişim yarattı.
Büyükduman, Türkiye’de hanelerin yüzde 18’inin tek kişilik hanelerden oluştuğunu ifade etti. Ruhsat alınan dairelerin ortalama büyüklüğü 114 metrekareden 96 metrekareye geriledi. Bu değişim, konut pazarında önemli bir etki yarattı. Küçülmenin devam etmesi bekleniyor.
Küçük Dairelere Yönelim
Mimar Dr. Ahmet Erkutoğlu, eskiden 3 + 1’in altında daire inşa edilmediğini, ancak son yıllarda bu durumun değiştiğini belirtti. Büyük konut projelerinin yüzde 30’u 1 + 1, yüzde 40’ı 2 + 1, yüzde 25’i 3 + 1 ve yüzde 5’i de 4 + 1 dairelerden oluşuyor. Müteahhitlerden gelen talepler, küçük dairelerin daha kolay satıldığını gösteriyor.
Ekonomik şartlar, alım gücünün zayıflaması ve üniversite öğrencilerinin talepleri, tek başına yaşam tercihlerini artırdı. Bu durum, 1 + 1 ve 2 + 1 dairelere olan talebi artırdı. Fiyat farkları da dikkat çekiyor. 1 + 1 daireler ortalama 5-6 milyon TL, 2 + 1 daireler 9-10 milyon TL arasında değişiyor.
