3 Mart 2023’te EYT yasası yürürlüğe girdi ve üzerinden iki yıl geçti. EYT ile 2 milyon 900 bin kişi emekli oldu. Bu süreçte EYT’lilerin haklarını almak için verdikleri mücadele takdire şayan.
EYT yasası, emeklilik sisteminde önemli değişiklikler yarattı. Yaklaşık 2 milyon 200 bin kişi, yaş beklemeden emeklilik hakkı kazandı. EYT yasası çıkmasaydı, 700 bin kişi zaten emekli olacaktı. Bu durum, emeklilik sisteminin dinamiklerini değiştirdi.
EYT yasası, 2 milyon 200 bin kişinin emekliliğini sağladı. Bu kişilerin büyük bir kısmı 4/A SSK statüsünden emekli oldu. EYT yasası ile birlikte, 150 bin kişi Bağ-Kur’dan, 50 bin kişi ise Emekli Sandığı’ndan emekli olma hakkı kazandı. EYT sonrası yaş beklemeden emeklilik hakkı elde eden ancak henüz emekli olamayan yaklaşık 1.5 milyon kişi bulunuyor.
EYT yasası, emeklilikte kafa karışıklıklarına yol açtı. “Hangi statüden emekli olacağım?” sorusu sıkça soruluyor. SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı ve Banka Sandığı gibi farklı statüler arasında seçim yapmak zorunda kalanlar için bu durum karmaşık hale geldi. 1 Ekim 2008 tarihine kadar sigorta başlangıcı olanlar için son 2.520 gün ödenen primlere bakılarak emeklilik statüsü belirleniyor.
1 Ekim 2008’den sonra sigorta başlangıcı olanların emekliliğinde son 2.520 güne bakılmıyor. Toplam ödenen prim gün sayısı içinde hangi statüden çok gün varsa o statüden emekli olunuyor. Örneğin, 1980 doğumlu bir kadın sigortalı, 1998’de 4/A SSK olarak işe başlamış ve 2004 yılında devlet memuru olmuştur. Toplam 6.260 günü bulunuyor.
Bu durumda, 7.200 günle Emekli Sandığı’ndan emekli olabilmesi için 940 gün eksik kalıyor. Son 2.520 gün için hangi statülerden primler ödenmişse, her yılı boş bir kağıda yazmak gerekiyor. Son 2.520 gün ödenen primlerden en çoğu 840 gün ile Emekli Sandığı’nda bulunuyor.
Emeklilik hesaplamalarının dikkatli yapılması büyük önem taşıyor. SSK’dan ilk işe başlama tarihine göre yaş şartı olmadan 5.900 günle emeklilik hakkı olduğu halde, toplam 6.260 gün primi olmasına rağmen son 2.520 gün içinde 4/A günleri eksik olduğunda, 301 gün daha çalışarak 6.561 günle SSK’dan emekli olmak zorunda kalacaktır.
Bu nedenle, emeklilik sürecinde dikkatli olunması ve tüm detayların göz önünde bulundurulması gerekiyor. EYT yasası ile birlikte emeklilik süreci karmaşık hale geldi. Bu karmaşayı aşmak için doğru bilgiye ulaşmak şart. DÜNYA Gazetesi’nin 45. yıl dönümünü kutluyor, bu süreçte emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.