2023 Türkiye AR-GE ve İnovasyon Raporu, kamu AR-GE harcamaları içinde en yüksek payın savunma sanayisine ait olduğunu göstermektedir. SER Akademi Genel Müdürü Ömer Özdinç, raporun detaylarını açıkladı ve Türkiye'nin AR-GE alanındaki gelişmelerine dikkat çekti.
Özdinç, her yıl Türkiye'deki AR-GE ve inovasyon faaliyetlerinin fotoğrafını çekmeye çalıştıklarını belirtti. Rapor, ulusal ve uluslararası veri setlerinden elde edilen sonuçlarla hazırlandı. Özel sektörün yüksek teknoloji ve yazılım alanlarında daha fazla katma değer üretmeye başladığı vurgulandı.
Ömer Özdinç, Türkiye'de AR-GE çalışanlarının sayısının 2023'te 400 bine yaklaştığını ifade etti. Özel sektördeki AR-GE çalışanları yüzde 8,8 artış göstererek 207 bine ulaşırken, kamu sektöründeki araştırmacı sayısının yüzde 7 düştüğü belirtildi. Bu durum, sektördeki dinamiklerin değiştiğini göstermektedir.
Özdinç, imalat sektöründe en çok artışın havacılıkta görüldüğünü belirterek, bu sektörü 'Türk inovasyon sisteminin parlayan yıldızı' olarak tanımladı. Bu durum, Türkiye'nin AR-GE alanındaki potansiyelini ortaya koymaktadır.
Özdinç, kamu AR-GE yatırımlarının yüzde 167 artırıldığını ve savunma sanayisinin bu alandaki payının yüzde 43 olduğunu bildirdi. Tarım ve yeryüzünün keşfi alanlarının da bu sektörü izlediği ifade edildi. Yükseköğretim harcamalarının kamu ve ticari kesime kıyasla daha az arttığına dikkat çekildi.
AR-GE harcamalarının bölgelere göre dağılımında Batı Anadolu'nun (Ankara-Konya) birinci olduğu belirtildi. İstanbul ile bu bölge arasındaki farkın açıldığı vurgulandı. Bu durum, Türkiye'nin AR-GE harcamalarının coğrafi dağılımını göstermektedir.
Teknoparklardaki firma sayısının 10 bini, istihdam sayısının ise 100 bini geçtiği ifade edildi. Bu bölgelerde ihracat tutarının yıllık yüzde 67 artışla 2 milyar dolara yükseldiği vurgulandı. Bu durum, Türkiye'nin inovasyon kapasitesinin artışını göstermektedir.
Özdinç, Türkiye'nin Küresel İnovasyon Endeksi'ndeki sıralamasının yükseldiğine dikkat çekti. Bu iyileşme, AR-GE ve inovasyon sistemindeki yapısal dönüşümün bir sonucu olarak değerlendirildi. İmalat sektörünün ihracatının arttığı, ancak şirket karlılık oranında değişim yaşanmadığı belirtildi.
Özdinç, yüksek teknoloji sektöründe firma sayısının yüzde 8 arttığını, ancak cironun dolar bazında yüzde 7 düştüğünü ifade etti. Türkiye'nin araştırmacı sayısı açısından OECD ülkeleri içindeki yerine de dikkat çekildi. AR-GE tam zaman eşdeğeri personel sayısında Türkiye, 8. sırada yer aldı.
KOBİ'lerin yüksek teknoloji ve yazılım sektöründeki yerine de değinildi. Yazılım sektöründe KOBİ'ler, 206 milyar lira ciroyla sektördeki toplam gelirin yüzde 63'ünü oluşturdu. Mikro KOBİ'ler, sektörün 4'te 1'ini istihdam etti ve bu durum, KOBİ'lerin sektördeki önemini göstermektedir.